Med-Practic
Նվիրվում է վաստակաշատ ուսուցիչ Գրիգոր Շահյանին

Իրադարձություններ

Հայտարարություններ

Մեր հյուրն է

Հրատապ թեմա

Առողջապահության լրատու 6-7.2012

Քրոնիկական հոգնածության համախտանիշ

Քրոնիկական հոգնածության համախտանիշ

Քրոնիկական հոգնածության համախտանիշը միայն աշխատամոլների մոտ չէ, որ լինում է: Եվ, ընդհանրապես, սովորական հոգնածության հետ այն ընդհանրապես կապ չունի: Բժիշկները որոնում են քրոնիկական հոգնածության համախտանիշի իմունաբանական, ինֆեկցիոն, նյարդաբանական պատճառները և, առայժմ, ոչ այնքան արդյունավետ:

 

Իսկ հոգեբաններն առաջ են քաշում իրենց տեսությունը. այս հիվանդության մեղավորը ինֆորմացիայով գերլցված աշխարհում ապրող մարդկանց արձագանքն է սթրեսի հանդեպ:  Եվ նրանք  առաջ են քաշել կենսական մի քանի խնդիրներ, որոնք քրոնիկական հոգնածության համախտանիշի պատճառ կարող են լինել:

 

Հոգնել անգործությունի՞ց: Քրոնիկական հոգնածության համախտանիշի նման վիճակն առաջանում է այն ժամանակ, երբ օրգանիզմում խախտվում է արտաքին միջավայրից ստացված ազդակների և դրանց հանդեպ մեր ռեակցիայի հավասարակշռությունը: Իսկ ինչու՞ քրոնիկական հոգնածության համախտանիշը հաճախ լինում է տնային տնտեսուհիների կամ միապաղաղ, միակերպ աշխատանք ունեցող մարդկանց մոտ, ինչպես նաև անգործների, ովքեր օրերով պառկած են բազմոցին, առանց մատը մատին խփելու: Որովհետև նրանց մոտ նյարդային համակարգի խթանումը բավարար չափով չի լինում:  Չափավոր քանակությամբ սթրեսը բարենպաստ է առողջության համար, այն օրգանիզմին հնարավորություն է տալիս կենտրոնացնել ուժերը, որպեսզի կարողանա ճիշտ արձագանքել արտաքին միջավայրի ազդակներին և պաշտպանվել:  Իսկ երբ այդ ազդակները քիչ են լինում, օրգանիզմը սկսում է «հանձնվել»: Նույնը տեղի է ունենում, երբ ազդակները շատ ակտիվ են լինում: Խիստ ակտիվ ազդակների օրինակներն ամենուր են և տառացիորեն բազմանում են հասարակության մեջ: Այսպիսով, քրոնիկական հոգնածության համախտանիշը դառնում է ծրագրավորված հիվանդություն:  

 

Գերազանցիկի համախտանիշը դրսևորվում է կատարելության հասնելու ձգտումով, որը խրախուսվում է  ամեն ինչով` գովազդներով, կինոներով, հանրամատչելի գրականությամբ, որտեղ անընդհատ շեշտվում է, որ տառացիորեն յուրաքանչյուրը կարող է և պետք է հարստանա, փառքի հասնի, լինի հաջողակ, շրջապատի մարդկանց հիացմունքին արժանանա: Ընդ որում, այդ ամենը ամեն մեկի մոտ էլ կա, միայն տվյալ անհատից է կախված, կդրսևորի նա այդ հատկանիշները, թե` ոչ: Բարձրի պատնեշն հաղթահարել ձգտող մարդը հաճախ իր առջև ուժից վեր խնդիրներ է դնում: Օրինակ, նա կարող է հաջողակ մենեջեր լինել կամ լավ դերասան, բայց դրա հետ մեկտեղ, նա կարող է հաջողակ չլինել, օրինակ, անձնական կյանքում, կամ ընկերների հետ հարաբերություններում, կամ երեխաների դաստիարակության հարցում: Իսկ առաջին հերթին, նա պետք է հոգեկան հավասարակշռություն ձեռք բերի, քանի որ դեռ ոչ մեկին չի հաջողվել անընդհատ հաջողության գագաթնակետին լինել: Նույնիսկ ամենահռչակավոր մարդիկ ժամանակ առ ժամանակ անկումներ են ունեցել, իսկ այն դիրքորոշումը, թե ամեն ինչ կամ պետք է կատարյալ անել, կամ ընդհանրապես չանել, ժամանակի հետ նյարդային ցնցման պատճառ է դառնում:

 

Այն հաղթահարելու համար շատ կարևոր է դժվար պահերին ինքնաներումը, ինքդ քեզ փոքրիկ թուլություններ թույլ տալը, ոչ թե ողջ ուժով շարունակել սլանալ դեպի վերջնագիծը: Սիրեք ինքներդ ձեզ, ոչ թե ձեր երևակայած կերպարը, մի մոռացեք, որ դուք իրական մարդ եք, ինքնատիպ անձնավորություն, ոչ թե ինչ-որ մեկի կողմից հնարած երևակայության արդյունք:    

 

Նախանձի զգացումը հաճախ էներգիայի շատ մեծ կորստի պատճառ է դառնում: Քանի որ նախանձը դեստրուկտիվ զգացում է, բարդույթների և չարակամության իսկական գեներատոր: Նախանձը չի բուժվում: Եթե մարդը դրանով լրջորեն է տառապում, ուրեմն ՙվիճակը շատ վատ է՚: Պետք է ձգտել առավել դրական զգացողությունների վրա կենտրոնանալ. հիանալ բնությամբ, սիրելի մարդու արարքներով, արվեստի գործերով: Հիշեք, որ նույնիսկ ամենահաջողակ մարդն իրենից ավելի վեր կանգնածին նախանձելու առիթներ ունի: 

 

Սեփական ուժերի հանդեպ անվստահությունն Էներգիան իզուր վատնելու ևս մեկ միջոց է, և դա ստիպում է մշտապես կողմնորոշվել շրջապատի մարդկանց կարծիքով: Միևնույն ժամանակ, ակտիվության առյուծի բաժինը ծախսվում է այն բանի վրա, թե ինչպես արձագանքել գործընկերների, ընկերների, հարազատների ենթադրյալ մտքերին, զգացմունքներին, բառերին, դեմքերի արտահայտություններին: Այդ բարդույթի հիմքում անինքնավստահությունն է, հավանության արժանանալու մշտական ցանկությունը: 

 

Հիշեք, մարդիկ սովորաբար այնքան էլ շատ հետաքրքրված չեն ձեր հաջողություններով կամ անհաջողություններով: Նրանց ուշադրությունը կենտրոնացած է միայն իրենց վրա, իսկ ձեր վարքագիծը, որպես կանոն, նրանց գիտակցության եզրագծով է սահում: Սովորաբար նրանք հեշտությամբ են մոռանում այն, ինչ ժամանակին ասել են ձեր մասին, իսկ դուք պատրաստ եք օր ու գիշեր մտածել պատահական ասված խոսքի մասին: Մտածել է պետք. արժե՞ արդյոք էներգիան իզուր վատնել:   

 

Քչով չբավարարվելու ցանկությունը երբեմն էներգիայի կորստի պատճառ կարող է լինել, դրան կարող է նպաստել այնպիսի ցանկությունը, ինչպիսին ինքնառեալիզացիան է: Մեր ժամանակներում նորաձև է դարձել  պնդել, թե մարդու հնարավորություններն անսահամանափակ են: Դա այդպես չէ: «Գլխից վերև թռչել» կարող են միայն որոշ մարդիկ, այն էլ վիթխարի ջանքեր գործադրելուց հետո, որի արդյունքում էլ հաճախ կորցնում են այն ամեն լավը, ինչ ձեռք էին բերել նախորդ «աստիճանում»: 

 

Սովորեք ուրախանալ այն ամենով, ինչ ունեք: Հիշեք, ամեն մի հաղթանակի մեջ պարտության բաժինը կա, իսկ ամեն մի պարտություն դրական կենսափորձ է ապահովում: Ծառայողական սանդղակով վեր չբարձրացած մարդը կարող է ավելի շատ վայելել ազատության հաճույքը, հանգստանալ պատասխանատվության լարվածությունից, նա առողջությունը պահպանելու ավելի շատ հնարավորություններ ունի: 

 

Ժլատությունը խարխլում է ներքին պաշտպանության սահմանները, և այն բավական տարածված զգացում է: Խոսքն այն մարդկանց մասին է, ովքեր մշտապես սպասում են, թե իրենց կխաբեն, կմոլորեցնեն: Նման մարդիկ ստիպված են  մշտապես զսպված լինել, խնայել ուժերը, դրանք ավելի «թանկ» վաճառելու համար: 

 

Նման վարքագծի ռացիոնալ լինելը թվացյալ է: Մենք երբեք չենք կարող հաշվարկել, թե ինչ և որքան «հետ կստանանաք»ի պատասխան մեր ջանքերի: Ասում են, որքան շատ է մարդը տալիս, այնքան շատ է նա ստանում, թող որ շրջապատի մարդկանց լավ վերաբերմունքի, երախտագիտության տեսքով, որը հզոր լիցքավորում է ներքին«պաշարների» համար:  

 

Ապրել ոչ լիարժեք, «կեսուժով»: Որքան էլ տարօրինակ լինի, էներգիայի հոսքի պատճառ կարող է լինել նաև այդ նույն էներգիայի ծայրահեղ տնտեսումը: Յուրաքանչյուր գործունեություն հինգ բաղադրատարր ունի` նպատակ-պլան-կատարում-վերահսկողություն-ներքին գնահատական: Եթե մարդն այդ բաղադրատարրերից միայն մի քանիսն ունի, օրինակ, նպատակ չի դնում (նրա փոխարեն դա անում են ուրիշները), կամ գնահատելը թողնում է ղեկավարությանը կամ հարազատներին, արդյունքում նրա մոտ կուտակվում է հոգեբանական լարվածությունը, որն էլ քրոնիկական հոգնածության պատճառ է դառնում: Նրանք, ում հաջողվում է սեփական ձեռքում պահել բոլոր հինգ բաղադրատարրերը, սովորաբար չեն հոգնում, նրանք իրենց ակտիվությունից էներգետիկ լիցքավորում են ստանում: 

 

Փորձեք արձակուրդի ժամանակ զբաղվել այնպիսի բաներով, որոնցից չեք կարող բարձր «գնահատականներ» ստանալ: Ինքներդ ձեզ թույլ տվեք մի քիչ էլ «երեքներ» վաստակել: Գլխավորը սովորական զբաղմունքից հեռանալն է, կարգավորել հոգեկան վիճակը, գտնել գլխավոր կողմնորոշիչները:

 

Էներգիայի աղբյուրները, որոնցով այնքան հարուստ է շրջակա աշխարհը, կլրացնեն ձեր պաշարները և կօգնեն մոռանալ քրոնիկական հոգնածության համախտանիշը: 

Հեղինակ. Մարո Գաբրիելյան
Սկզբնաղբյուր. Առողջապահության լրատու 6-7.2012
Աղբյուր. med-practic.com
Հոդվածի հեղինակային (այլ սկզբնաղբյուրի առկայության դեպքում՝ էլեկտրոնային տարբերակի) իրավունքը պատկանում է med-practic.com կայքին
Share |

Հարցեր, պատասխաններ, մեկնաբանություններ

Կարդացեք նաև

Ժողովրդագրություն և առողջություն
Ժողովրդագրություն և առողջություն

ՀՀ առողջապահության նախարարությունը և ՀՀ ազգային վիճակագրական ծառայությունը ներկայացրել են Հայաստանի ժողովրդագրության և առողջության հարցերի 2010 թվականի հետազոտության (ՀԺԱՀ-2010) հիմնական արդյունքները...

Համերաշխություն` աշխարհում մալարիայի դեմ պայքարող ուժերին

Այս կարգախոսով միջոցառում և աշխատաժողով անցկացվեց, որին մասնակցում էին Հայաստանի առողջապահական, հակահամաճարակային ծառայությունների, ԱՀԿ-ի, ԶԼՄ-ների ներկայացուցիչներ...

ԱՊՀ երկրների «Տղամարդու առողջություն» անդրանիկ վեհաժողով Երևանում

ՀՀ առողջապահության, ՌԴ առողջապահության և սոցիալական զարգացման նախարարությունների, ՌԴ և Հայ-ռուս-ամերիկյան  «Տղամարդու առողջություն» ընկերությունների նախաձեռնությամբ, ՌԴ ԳԱ և ՌԴ ԲԳԱ-ների...

«Գործնական սթրեսաբանություն»
«Գործնական սթրեսաբանություն»

Դարեր շարունակ հոգեբանները փորձել են կազմել մարդու` այդ մշտապես փոփոխվող և տատանվող էակի մասին իրենց պատկերացումները...

Ինչպես ազատվել քրոնիկական հարբուխից
Ինչպես ազատվել քրոնիկական հարբուխից

Վերջին տարիներին տառապում եմ քրոնիկական հարբուխով: Բժշկի խորհրդով երկար ժամանակ տարբեր դեղպատրաստուկներ եմ օգտագործել, սակայն արդյունքից այնքան էլ գոհ չեմ: Ժովովրդական ի՞նչ միջոցներ կան այն բուժելու համար:

Ն.Դանիելյան, ք.Երևան...

Քիթ-կոկորդ-ականջ հիվանդություններ Կանխարգելում և բուժում տանը Թերապիա
Քաղցկեղ, ՁԻԱՀ, գրիպ… Ո՞վ է փրկելու

Իմունաքիմիան ուսումնասիրում է իմունիտետի քիմիական հիմքը (անընկալունակություն, օրգանիզմի ինֆեկցիաներին և օտարածին օրգանիզմների ներխուժմանը դիմադրողականություն (այդ թվում հիվանդածին միկրոօրգանիզմների), ինչպես նաև...

Սիրտը բուժում ենք կիտրոնով
Սիրտը բուժում ենք կիտրոնով

Կիտրոնի օգտակար հատկությունների մասին բոլորին է հայտնի, դրա ազդեցությունն օրգանիզմի վրա անգնահատելի է: Վիտամիններով ու հանքանյութերով հարուստ այս միրգն օգտագործվում է նաև սիրտ-անոթային հիվանդությունների...

Սնունդը և առողջությունը Դեղաբույսեր Սրտանոթաբանություն Կանխարգելում և բուժում տանը
Համերաշխություն` աշխարհում մալարիայի դեմ պայքարող ուժերին

Այս կարգախոսով միջոցառում և աշխատաժողով անցկացվեց, որին մասնակցում էին Հայաստանի առողջապահական, հակահամաճարակային ծառայությունների, ԱՀԿ-ի, ԶԼՄ-ների ներկայացուցիչներ...

Մարդկանց 80 տոկոսը լավատես է
Մարդկանց 80 տոկոսը լավատես է

Գիտնականները պարզել են, թե ինչու են լավատես մարդիկ միշտ պահպանում լավ տրամադրությունը, եթե, նույնիսկ,  տհաճությունների են հանդիպում...

Թվեր և փաստեր Հոգեկան առողջություն
Քաղցկեղ, ՁԻԱՀ, գրիպ… Ո՞վ է փրկելու. իմունանբավարարություն

Իմունաքիմիան ուսումնասիրում է իմունիտետի քիմիական հիմքը (անընկալունակություն, օրգանիզմի ինֆեկցիաներին և օտարածին օրգանիզմների ներխուժմանը դիմադրողականություն (այդ թվում հիվանդածին միկրոօրգանիզմների), ինչպես նաև օտարածին նյութերի...

Իմունաբանություն
Ֆարինգիտ
Ֆարինգիտ

Ֆարինգիտն  ըմպանի հետին պատի բորբոքումն է: Հիվանդության առաջացման պատճառներից են սառը կամ աղտոտված օդը շնչելը, քիմիական գրգռիչների ազդեցությունը (սպիրտ, ծխախոտ) և այլն...

Քիթ-կոկորդ-ականջ հիվանդություններ Թերապիա
Հիպերտոնիայով հաճախ տառապում են չափից ավելի պատասխանատու անձինք
Հիպերտոնիայով հաճախ տառապում են չափից ավելի պատասխանատու անձինք

40 տարեկանից հետո սկսում են հնչել առաջին «ահազանգերն» այն մասին, որ օրգանիզմը ծերանում է: Հարկ է ուշադրություն դարձնել այդ ահազանգերին և դեռ երկար ժամանակ կարող եք պահպանել արտաքին տեսքն ու լավ ինքնազգացողությունը...

Հոգեկան առողջություն Սրտանոթաբանություն Ես
Անփոխարինելի կենսաղբյուր` դրական կամ բացասական ռեզուսով
Անփոխարինելի կենսաղբյուր` դրական կամ բացասական ռեզուսով

Արյունը մարդու օրգանիզմում իրականացնում է կենսական երկու կարևոր գործառույթ` փոխադրիչ և պաշտպանողական: Բնականաբար, արյան գործառույթների արտահայտված խանգարումները հանգեցնում են մահվան...

Վախ, ինչպես հաղթահարել այն
Վախ, ինչպես հաղթահարել այն

Վախը մարդուն ուղեկցում է ծննդյան օրից մինչև խորը ծերություն: Մենք մշտապես վախենում ենք ինչ-որ բանից, օրինակ, կանայք վախենում են սարդերից ու մկներից, տղամարդիկ` իրենց աշխատանքը կորցնելուց, երեխաները...

Հոգեկան առողջություն Հոգեկան և վարքի խանգարումներ

ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ՀՈԴՎԱԾՆԵՐԸ